2005/2006

2004/2005

2003/2004

2002/2003

2001/2002

2000/2001

1999/2000

1998/1999

1997/1998

Elisabeth is méér dan éénheidsworst

Ik ben geen liefhebber van groots opgezette massaprodukties, zoals 'Les Misèrables' en 'Phantom of the Opera'. Ik vind het meestal éénheidsworst die duidelijk vanuit commercieel oogpunt tot stand is gekomen. Dit soort musicals herbergen altijd dezelfde elementen in zich. Zoals: 1. een kind op het toneel, 2. overdadige decors en kostuums, 3. een dramatisch verhaal, 4. een verteller en 5. niet al te ingewikkelde muziek.
Ik had het vermoeden dat 'Elisabeth' ook weer zo'n éénheidsworst zou zijn en ik had weinig zin om er naartoe te gaan. Maar een goede gelegenheid diende zich aan en ik besloot mijn vooroordelen overboord te gooien. Zo zat ik op het nippertje (twee weken voordat de voorstelling zou stoppen) op een regenachtige zondagmiddag in het Circustheater. En het viel me mee!
Kijk, voor de lol hoef je niet naar 'Elisabeth' toe te gaan. Het verhaal is bekend uit de geschiedenisboekjes of uit de zwaar geromantiseerde Sissi-films, dus je weet al dat het geen happy end zal worden. Er valt dan ook weinig te lachen. Een staaltje harde, cynische humor valt te ontwaren in het commentaar van de verteller. Ook de scène met het schaakspel, waarin Annette Nijder schittert, en 'De vrolijke apocalyps' in het Weense koffiehuis zijn met enige goede wil komisch te noemen. Maar daar houdt het mee op.
In de eerste scène worden we geconfronteerd met een gehangene, een kerkhof en dansende raven. Hiermee wordt direct de toon gezet. Meteen hierop volgt de meest luchtige scène van het stuk: de jeugdige Sissi speelt in de tuin van Slot Possenhofen. Ze is een wild, levenslustig kind. Na een val van de trapeze ontmoet zij voor de eerste keer De Dood. Een ontmoeting die zich meerdere malen zal herhalen gedurende haar leven.
Wat de vijf succeselementen betreft, stelt 'Elisabeth' niet teleur. Zeker vier daarvan zijn aanwezig. Het kind op het toneel is Rudolf, de zoon van Elisabeth en Franz Joseph. We zien hem opgroeien van zevenjarig jochie tot volwassen man. De kleine Rudolf wordt gespeeld door een anoniem jongetje met weinig overtuigingskracht. Niettemin gaat de smartlap "Mama, waar ben je?" erin als gesneden koek.
De verteller, in de vorm van Luigi Lucheni, wordt met veel bravour en energie gespeeld door Danny de Munk. Hij heeft veel weg van de gluiperige Regelaar in 'Miss Saigon'. De rol is geknipt voor hem, al wekt de rauwe stem die hij veelvuldig opzet irritatie bij mij op.
Het dramatische verhaal zorgt voor emotie en betrokkenheid van het publiek, al is het niet zo dat er naar zakdoeken wordt gegrepen. De muziek, tenslotte, heeft een hoog neurie-gehalte. Bij tram- en bushalte fluit of humt na afloop menigeen het hoogtepunt uit de musical "Het leven is van mij". Dit strijdlustige lied werd overigens voortreffelijk gezongen door Maaike Widdershoven.
Is 'Elisabeth' weer zo'n geijkt massaproduct? Weer zo'n éénheidsworst? Tot op zekere hoogte wel. Er zijn echter wat elementen toegevoegd die 'Elisabeth' net een beetje méér geven. Zoals het opvoeren van De Dood. Stanley Burleson geeft op een mooie, gepassioneerde wijze inhoud aan deze rol. Het getuigt van moed en originaliteit dat tekstschrijver Kunze de dood zo'n prominente rol heeft toebedeeld in zijn verhaal.
Hoewel het toneelbeeld eruit ziet als een plaatje, is de aankleding niet overdadig. De decors zijn strak en sober gehouden. Er wordt veel met belichting gedaan en met draaiende plateaus gewerkt. Geen enkel moment krijg ik het idee dat de aankleding misbruikt wordt om een dun verhaaltje of gebrekkige acteerprestaties te maskeren. Zoals bij sommige musicals wel het geval lijkt te zijn.
'Elisabeth' duurt bijna drie uur en ik heb mij gedurende die tijd niet verveelt. Voor mij het bewijs dat 'Elisabeth' boven de grijze massa uitsteekt.